CZAS PRZESZŁY DOKONANY (ODLEGŁY) - PASSATO REMOTO W JĘZYKU WŁOSKIM

Konstrukcja zdania w czasie przeszłmy dokonanym - odległym, historycznym (Passato remoto)

PODMIOT + CZASOWNIK + DOPEŁNIENIE

Zastosowanie czasu Passato Remoto:

1) do mówienia o odległych faktach historycznych , przy czym wskazujemy na konkretną datę, okres czasu

Cristoforo Colombo scoprì l'America nel 1492.	Krzysztof Kolumb odkrył Amerykę w 1942 roku.
Il conflitto terminò nel 1989.	Konflikt zakończył się w 1989 roku.
L’accidente ebbe luogo 45 anni fa.	Wypadek miał miejsce 45 lat temu.
Da Vinci finì La Gioconda nel 1478	Da Vinci skończył Giocondę w 1478 roku.

2) jako literacki odpowiednik passato prossimo (narracje w książkach, prasie), stosowany w języku pisanym np. pracach naukowych

"Lo presero i ferrovieri, e lo tennero qualche tempo alla stazione." (Carlo Levi	Kolejarze wzięli go i zatrzymali jakiś czas na stacji.
"Valeria capì dai miei occhi, afferrò le carte, le intascò, si alzò."(Gina Lagorio)	Waleria zrozumiała po moich oczach, chwyciła papiery, schowała je i wstała.

3) do wyrażania jak sama nazwa wskazuje odległych dokonanych czynności mających miejsce w przeszłości (bez związku z teraźniejszością), do mówienia o wydarzeniach z przeszłości do których mamy obojętny stosunek emocjonalny (są dla nas odległe, nie czujemy z nimi związku)

Porównanie passato remoto i passto prossimo

passato remoto	passato prossimo
brak związku, wpływu na teraźniejszość	istnieje związek, wpływ na teraźniejszość
Da bambina ebbi le lezioni di musica.	Da bambina ho avuto le lezioni di musica e adesso sono pianista.
Jako dziecko miałam lekcje muzyki – nie wiemy jaki skutek miało to na dalsze życie.	Jako dziecko miałam lekcje muzyki i to spowodowało, że teraz jestem pianistką.- skutek widoczny w teraźniejszości

Uwaga! Warto zuważyć, że po przetłumaczeniu oba zdania brzmią identycznie (miałam) pomimo, że mają inną semantykę.

6) na południu Włoch stosowany zamiennie z passato prossimo

Budowa zdań w czasie Passato remoto

Jak możemy zobaczyć na powyższym schemacie konstrukcji zdań w czasie Passate Remoto składają się one z: podmiotu, czasownika, dopełnienia. Istotnym elementem odróżniającym zdania wyrażone w tym czasie od zdań wyrażonych w innych czasach jest czasownik. Jest to więc czas prosty tj. nie występuje tutaj czasownik posiłkowy, a w poszczególnych osobach stosujemy odpowiednio odmieniony czasownik, zgodnie z jedną z 3 koniugacji na którą wskazuje końcówka bezokolicznika (-are, -ere, -ire). Końcówki stosowane przy regularnej odmianie czasowników przez osoby w czasie Passato Remoto przedstawiono w poniższej tabeli.

CZASOWNIKI REGULARNE - ODMIANA

I KONIUGACJA

II KONIUGACJA

III KONIUGACJA

CZASOWNIKI NIEREGULARNE

Niestety istnieje również spora gurpa czasowników odmnieniających się w  Passato Remoto nieregularnie. Typowymi czasownikami należącymi do grupy czasowników nieregularnych są essere - być i avere - mieć. Przykład ich odmiany w Passato Remoto przedstawiono w poniższej tabeli:

Poniżej przedstawiono kolejną grupę czasowników o nieregularnej odminanie tj. dare - dawać, stare - przebywać, fare - robić:

Poza wymienionymi do tej pory czasownikami nieregularnymi wszystkie pozostałe mają nieregularną tylko pierwszą i trzecią osobę liczby pojedynczej oraz trzecią osobę liczby mnogiej. Można by je więc uznać za czasowniki regularne z obocznością, gdyż znając tylko ich pierwszą osobe liczby pojedynczej możemy w łatwy sposób wydedukować pozostałe przypadki przy odmianie przez osoby.

ALGORYTM ODMIANY

1) Od pierwszej osoby liczby pojedynczej odcinamy końcówkę -si i dodajemy końcówkę  -se w celu otrzymania trzeciej osoby liczby pojedynczej
2) Od pierwszej osoby liczby pojedynczej odcinamy końcówkę -si i dodajemy końcówkę -sero w celu otrzymania trzeciej osoby liczby mnogiej
3) Pozostałe osoby liczby pojedynczej (2) i mnogiej (1,3) tworzymyw sposób regularny

Więdząc już w jaki sposób odmieniamy czasowniki nieregularne (czasowniki z obocznością) oraz to, że najbardziej istotna jest w ich przypadku pierwsza osoba liczby pojedynczej, gdyż na jej podstawie potrafimy podać pełną odmianę czasownika w Passato Remoto, przedstawiamy kilka przykładów takich czasowników wraz z wyróżnionymi ich pierwszymi osobami liczby pojedynczej:

W przypadku czasowników zakończonych na -cere, -gere, -gliere, -gnere, -guere, -rrere, -vere odcinamy -c-, -g-, -gu, -r-, -v-:

W przypadku czasowników zakończonych na -dere, -rdere, -ndere, -nere odcinamy -d-, -rd-, -nd-, -n-: