CZAS ZAPRZESZŁY BLISKI - TRAPASSATO PROSSIMO - GRAMATYKA JĘZYKA WŁOSKIEGO

CZASY  ZAPRZESZŁE W JĘZYKU WŁOSKIM

W języku włoskim możemy wyróżnić dwa czasy zaprzeszłe, są to odpowiednio: trapassato prossimo - czas zaprzeszły bliski i trapassato remoto - czas zaprzeszły daleki. Obydwa wymienione czasy zaprzeszłe są czasami złożonymi tj. w ich konstrukcji korzystamy z czasownika posiłkowego.

Czas zaprzeszły bliski - Trapassato prossimo

Zastosowanie

Czasu Trapassato prossimo używamy:

1) dla wyrażenia czynności przeszłej, która odbywała się przed inną czynnością przeszłą, nie odnosząc wyraźnie momentu w którym się odbywa do czasu wyrażonego przez czasownik zdania głównego (w passato remoto, imperfetto, passato prossimo)

Anna ci fece vedere i vasi che aveva comprato due settimane fa in Grecia. - Anna pokazała nam wazy, które kupiła 2 tygodnie temu w Grecji

2) czas trapassato prossimo użyty z imperfetto czesto wyraża czynnosci regularnie wykonywane przed innymi czynnościami:

Quando aveva finto di mangiare, Roborto fumava un sigaro. - kiedy kończył jeść, Robert palił cygaro.

3) Czas trapassato prossimo moze występowac samodzielnie, najczęściej wyraża wtedy czynności, które stanowią tło narracji:

Ormai gli ospiti se n’erano andati , tutte le finestre e le porte erano state chiuse e il nonno si era già coricato. - kiedy goście już poszli, wszystkie okna i drzwi zostały zamknięte i tatuś położył sie już spać.

Konstrukcja zdań w czasie  Trapassato Prossimo

Jak już wspomnieliśmy we wstępie tego artykuły czasy zaprzeszłe w tym czas Trapassato Prossimo są czasami złożonymi. Czas złożony to taki czas w którym oprócz konkretnego czasownika wskazującego na wykonywaną czynność występuje również tzw. czasownik posiłkowy. Aby utworzyć zdanie w czasie Trapassato Prossimo potrzebujemy więc dwóch elementów:

1) czasownika posiłkowego essere "być" lub avere "mieć odmienionego w odpowiedniej osobie czasu Imperfetto.

2) oraz imiesłowu biernego participio passato, tworzonego od czasownika w zależności od końcówki jego formy bezokolicznikowej (jedna z 3 koniugacji) jak poniżej:

Przykłady tworzenia regularnych imiesłowów biernych:

Uwaga! W wielu przypadkach imiesłów bierny participio passato tworzony jest jednak w sposób nieregularny.

Ostatecznie więc konstrukcja czasu  Trapassato Prossimo wygląda w następujący sposób:

PODMIOT + CZASOWNIK POSIŁKOWY + PARTICIPIO PASSATO + DOPEŁNIENIE

Poniżej przedstawiamy przykładowe zdania wyrażone w czasie Trapassato Prossimo

Ieri sera eravamo stanche, perché avevamo lavorato tutto il giorno. Wczoraj byłyśmy zmęczone, bo pracowałyśmy cały dzień.

Dopo che avevo preparato la cena, sono venuti gli amici. Po tym jak przygotowałem kolację, przyjechali przyjaciele.




Non siamo andati al cinema a vedere l’ultimo film, perché l'avevamo già visto qualche giorno prima. Nie poszliśmy do kina na najnowszy film, ponieważ już go widzieliśmy kilka dni wcześniej.

Quando siamo finalmente arrivati, la partita era già cominciata da alcuni minuti. Kiedy wreszcie przyjechaliśmy, mecz trwał już od paru minut.

Konstrukcja zdań w czasie zaprzeszłym bliskim z użyciem czasownika posiłkowego avere

PODMIOT + ODMIENIONY CZASOWNIK AVERE + PARTICIPIO PASSATO + DOPEŁNIENIE

Zawsze stosujemy czasownik avere odmieniony w czasie Imperfetto, tak jak to przedstawiono w poniższej tabelce.

Liczba pojedyncza 1. io avevo 2. tu avevi 3. lui, lei aveva

Liczba mnoga 1. noi avevamo 2. voi avevate 3. loro avevano

Czasownik posiłkowy avere odmieniony jak powyżej używamy łącznie z czasownikiem konkretnym (opisującym czynność, w formie imiesłowu biernego). Poniżej przedstawiamy przykłady odmiany czasowników przez osoby w czasie Trapassato Prossimo dla każdej z 3 koniugacji:

Poniżej przedstawiamy przykładowe zdania wyrażone w czasie Trapassato Prossimo z użyciem czasownika posiłkowego "avere"

Ho mangiato il pranzo che la mamma aveva preparato il giorno prima. Zjadłem obiad, który mama przygotowała dzień wcześniej.

Ho comprato la macchina, la quale avevo visto la settimana scorsa. Kupiłem samochód, który widziałem w zeszłym tygodniu.

Konstrukcja zdań w czasie zaprzeszłym bliskim z użyciem czasownika posiłkowego essere

PODMIOT + ODMIENIONY CZASOWNIK ESSERE + PARTICIPIO PASSATO + DOPEŁNIENIE

Zawsze stosujemy czasownik posiłkowy essere odmieniony w czasie Imperfetto, tak jak to przedstawiono w poniższej tabelce.

Liczba pojedyncza 1. io ero 2. tu erì 3. lui, lei era

Liczba mnoga 1. noi eravamo 2. voi eravate 3. loro erano

Odpowiednio odmieniony czasownik posiłkowy essere używamy łącznie z następującym po nim czasownikiem konkretnym (opisującym czynność, w formie imiesłowu biernego).

Uwaga!!! Tworząc konstrukcję essere + participio passato trzeba pamiętać, że czasownik musi zgadzać się w liczbie (pojedyncza/mnoga) i rodzaju(męski/żeński) z podmiotem.

Przypadki odmiany imiesłowów biernych występujących łącznie z essere dla rodzaju męskiego w 3 koniugacjach (-are, -ere, -ire):

Przypadki odmiany imiesłowów biernych występujących łącznie z essere dla rodzaju żeńskiego w 3 koniugacjach (-are, -ere, -ire):

Poniżej przedstawiamy przykładowe zdania wyrażone w czasie Trapassato Prossimo z użyciem czasownika posiłkowego "essere"

Non ero mai stato in questo luogo. Nigdy nie byłem w tym miejscu.

Dopo che era arrivato al lavoro, ha avuto la riunione. Po tym jak przyjechał do pracy, miał zebranie.