Submitted by admin on Fri, 05/31/2013 - 23:16.
W języku włoskim możemy wyróżnić dwa czasy przyszłe. Są to
- FUTURO SEMPLICE - Czas Przyszły Prosty
- FUTURO ANTERIORE - Czas Przyszły Uprzedni (Złożony)
W bieżącym artykule zajmiemy się włoskim czasem przyszłym prostym. Czas przyszły uprzedni zostanie omówiony w oddzielnym artykule.
Na poniższym schemacie przedstawiamy sposób konstrukcji zdań we włoskim czasie przyszłym prostym. Jak widzimy zdania w tym czasie wyrażane są poprzez zastosowanie odpowiednio odmienionego czasownika, nie stosuje się natomiast żadnych dodatkowych czasowników posiłkowych jak ma to miejsce w czasach złożonych.
Teraz zajmiemy się przypadkami użycia czasu przyszłego prostego (Futuro semplice) w języku włoskim. Czas ten generalnie stosujemy do wyrażania czynności, która ma się wydarzyć w przyszłości, więcej szzczegółów odnośnie specyfiki zastosowania tego czasu podajemy w postaci poniższej listy. Tak więc czas Futuro semplice stosujemy:
1) do wyrażenia czynności, które mają się odbyć w przyszłości,
Domani andrò al teatro. |
Jutro pójdę do teatru. |
Sabrina verrà tra due giorni. |
Sabrina przyjedzie za 2 dni. |
2) do wyrażania naszych przypuszczeń co do przyszłych zdarzeń, mówienia o czymś w sposób przybliżony , stawiania prognoz w odniesieniu do przyszłości:
Secondo me sarai molto felice |
Według mnie będziesz bardzo szczęśliwy. |
Sono sicura che non ti comporterai così mai più. |
Jestem pewna, że już się tak nie zachowasz. |
L’inverno sarà molto freddo e lungo in Europa centrale. |
Zima będzie bardzo zimna i długa w środkowej Europie. |
Domani il tempo saranno bellissimo |
Jutro pogoda będzie piękna. |
3) do formułowania naszych planów odnośnie przyszłości
Il meso prossimo imparerò a guidare la macchina. |
W następnym miesięcy nauczę się jeździć autem. |
Da domani studierò per esame. |
Od jutra uczę się na egzamin. |
Questa settimana andremo in montagna. |
W tym tygodniu pojedziemy w góry. |
La sera giocheremo a tennis. |
Wieczorem pogramy w tenisa. |
Domani telefoneremo a nostri genitori. |
Jutro zadzwonimy do naszych rodziców. |
4) do mówienia o naszych wątpliwościach oraz do przyzwalania komuś na coś, do wyrażania niepewności w odniesieniu do tego co się dzieje w teraźniejszości
Che ore sono? Non so, ma saranno le nove. |
Która godzina? Nie wiem, ale będzie gdzieś dziewiąta. |
Anna avrà dei problemi. |
Anna pewnie ma jakies problemy. |
Non preoccuparti. Non sarà niente, un po’ di raffreddore. |
Nie martw się. to na pewno nic poważnego, tylko przeziębienie. |
Il bambino ha la febbre. Che cosa avrà? |
Dziecko ma gorączkę. Co mu może być? |
Dove è Andrea? Sarà al bar? |
Gdzie jest Andrea? pewnie jest w barze. |
Costerà sui cinquanta milioni. |
Powinien kosztowac około 50 milionów. |
5) do wydawania komuś rozkazów , kierowania w czyjąś stronę próśb, składania komuś obietnic
Domani cominceremo a fare questo progetto. |
Jutro zaczniemy robić ten projekt. |
Se non vuoi farlo, noi andremo insieme. |
Jeśli nie chcesz tego robić, pojedziemy razem. |
Marco promette che non lo farà ancora una volta. |
Marek obiecuje, że już tego nie zrobi. |
Alzerai subito! |
Wstawaj natychmiast! |
Mangerai tutta la cena! |
Zjesz całą kolację! |
Jak możemy zobaczyć na powyższym schemacie konstrukcji zdań w czasie Futuro Semplice, składają się one z: podmiotu, czasownika, dopełnienia. Istotnym elementem odróżniającym zdania wyrażone w tym czasie od zdań wyrażonych w innych czasach jest czasownik. Jest to więc czas prosty tj. nie występuje tutaj czasownik posiłkowy, a w poszczególnych osobach stosujemy odpowiednio odmieniony czasownik, zgodnie z jedną z 3 koniugacji na którą wskazuje końcówka bezokolicznika (-are, -ere, -ire). Końcówki stosowane przy regularnej odmianie czasowników przez osoby w czasie Futuro Semplice przedstawiono w poniższej tabeli.
|
1 koniugacja
-are |
2 koniugacja
-ere |
3 koniugacja
-ire |
io |
-erò |
-erò |
-irò |
tu |
-erai |
-erai |
-irai |
lui/lei |
-erà |
-erà |
-irà |
noi |
-eremo |
-eremo |
-iremo |
voi |
-erete |
-erete |
-irete |
loro |
-eranno |
-eranno |
-iranno |
I KONIUGACJA
|
guardare |
oglądać |
io |
guarderò |
pooglądam |
tu |
guarderai |
pooglądasz |
lui/lei |
guarderà |
poogląda |
noi |
guarderemo |
pooglądamy |
voi |
guarderete |
pooglądacie |
loro |
guarderanno |
pooglądają |
II KONIUGACJA
|
sedere |
siedzieć |
io |
sederò |
usiądę |
tu |
sederai |
usiądziesz |
lui/lei |
sederà |
usiądzie |
noi |
sederemo |
usiądziemy |
voi |
sederete |
usiądziecie |
loro |
sederanno |
usiądą |
III KONIUGACJA
|
partire |
wyjeżdżać |
io |
partirò |
wyjadę |
tu |
partirai |
wyjedziesz |
lui/lei |
partirà |
wyjedzie |
noi |
partiremo |
wyjedziemy |
voi |
partirete |
wyjedziecie |
loro |
partiranno |
wyjadą |
Uwaga! Zauważ, że końcówki występujące podczas odmiany przez osoby w pierwszej i drugiej koniugacji rozpoczynają się od -e-, natomiast końcówki podczas odmiany w trzeciej koniugacji zaczynają się od -i-.
Niestety istnieje również spora gurpa czasowników odmnieniających się w Futuro Semplice nieregularnie. Typowymi czasownikami należącymi do grupy czasowników nieregularnych są essere - być i avere - mieć. Przykład ich odmiany w Futuro Semplice przedstawiono w poniższych tabelach. Innymi popularnymi czasownikami nieregularnymi są: andare, avere, bere, cadere, dare, dovere, essere, fare, potere, rimanere, sapere, vedere, venire, volere
Odmiana czasownika nieregularnego essere:
|
essere |
być |
io |
sarò |
będę |
tu |
sarai |
będziesz |
lui/lei |
sarà |
będzie |
noi |
saremo |
będziemy |
voi |
sarete |
będziecie |
loro |
saranno |
będą |
Odmiana czasownika nieregularnego avere- mieć
|
avere |
mieć |
io |
avrò |
będę mieć |
tu |
avrai |
będziesz mieć |
lui/lei |
avrà |
będzie mieć |
noi |
avremo |
będziemy mieć |
voi |
avrete |
będziecie mieć |
loro |
avranno |
będą mieć |
CZASOWNIKI Z OBOCZNOŚCIĄ -a
Pośród czasowników odmieniających się w sposób nieregularny w Futuro Semplice możemy wyróżnić 3 czasowniki należące do 1 koniugacji (-are), które pomimo, że zaliczane są do czasowników nieregularnych tak naprawdę odmieniają się z zachowaniem pewnej regularności tj. w końcówkach występujących przy regularnej odmianie pierwsza litera -e zastępowana jest literą -a. Poniższa tablelka przedstawia tą oboczność:
io |
-arò |
tu |
-arai |
lui/lei |
-arà |
noi |
-aremo |
voi |
-arete |
loro |
-aranno |
Poniżej przykład odmiany wspomnianych czasowników: dare, fare, stare.
|
dare - dawać |
fare - robić |
stare - przebywać,
miewać się |
io |
darò |
farò |
starò |
tu |
darai |
farai |
starai |
lui/lei |
darà |
farà |
starà |
noi |
daremo |
faremo |
staremo |
voi |
darete |
farete |
starete |
loro |
daranno |
faranno |
staranno |
CZASOWNIKI Z OBOCZNOŚCIĄ (odcięcie początkowego -e-)
Istnieje również spora grupa czasowników nieregularnych, w przypadku których możemy wyróżnić oboczność polegającą na odrzuceniu początkowej litery -e- w regularnych końcówkach. W takim przypadku końcówki będą przyjmowały postać jak w poniższej tabelce.
io |
-rò |
tu |
-rai |
lui/lei |
-rà |
noi |
-remo |
voi |
-rete |
loro |
-ranno |
Do tej grupy czasowników nieregularnych należą min.:
|
andare |
vedere |
dovere |
potere |
io |
andrò |
vedrò |
dovrò |
potrò |
tu |
andrai |
vedrai |
dovrai |
potrai |
lui – lei |
andrà |
vedrà |
dovrà |
potrà |
noi |
andremo |
vedremo |
dovremo |
potremo |
voi |
andrete |
vedrete |
dovrete |
potrete |
loro |
andranno |
vedranno |
dovranno |
potranno |
CZASOWNIKI Z OBOCZNOŚCIĄ -rr-
Kolejna grupa czasowników nieregularnych posiada tak naprawdę regularną odmianę z obocznością -rr-. Oboczność ta polega na odcięciu początkowego -e-, a następnie na podwajaniu -r- w regularnych końcówkach. Poniższa tabela wymienia utworzone w ten sposób końcówki przypisane poszczególnym osobą.
io |
-rrò |
tu |
-rrai |
lui/lei |
-rrà |
noi |
-rremo |
voi |
-rrete |
loro |
-rranno |
Przykładem czasownika odmieniającego się według powyższej zasady jest: bere
|
bere - pić |
io |
berrò |
tu |
berrai |
lui/lei |
berrà |
noi |
berremo |
voi |
berrete |
loro |
berranno |
CZASOWNIKI Z OBOCZNOŚCIĄ (odcinanie końcowej litery -l lub -n od tematu)
Istnieje również grupa nieregularnych czasowników w których stosujemy końcówki jak w wymienionej wcześniej grupie czasowników z obocznością -rr- (podwajanie głoski -r-) oraz dodatkowo odcinamy od ich tematu ostatnią literę -l- lub -n- .
Typowymi przykładami takich czasowników są: volere, rimanere, tenere, venire.
|
volere - chcieć |
rimanere - zostawać |
tenere - trzymać |
venire - przychodzić |
io |
vorrò |
rimarrò |
terrò |
verrò |
tu |
vorrai |
rimarrai |
terrai |
verrai |
lui/lei |
vorrà |
rimarrà |
terrà |
verrà |
noi |
vorremo |
rimarremo |
terremo |
verremo |
voi |
vorrete |
rimarrete |
terrete |
verrete |
loro |
vorranno |
rimarranno |
terranno |
verranno |
Fra poco finirai gli studi.
Wkrótce ukończysz studia. |
La settimana prossimo andremo al mare.
W przyszłym tygodniu pojedziemy nad morze. |
Domani andrò alla banca.
Jutro pójdę do banku. |
Venerdì sera verrano gli nostri amici.
W piątkowy wieczór przyjadą nasi przyjaciele. |